कोभिड वारियर कोपिलाको किन कायरतापूर्ण अवसान ?

‘हातमा कोरिएका भाग्य रेखा नि क्या गजबका छन्, आफ्नै मुठीभित्र त छ तर आफ्नै काबुमा छैनन् । अक्सर हासिराख्ने मान्छे नै मरिरहँदा रछन्,’ यो स्टाटस हो सैनिक जवान कोपिला राजवंशीको ।

एक साताअघि फेसबुकमा यो स्टाटस राखेकी राजवंशी आज हामीसामु छैनन् । हसिलो स्वभाव र साहसी कोपिला स्टाटसमा भनेझैं अचानक संसारबाट बिदा भइन् । 

गत बुधबार आफू कार्यरत कपिलवस्तु बुद्धभूमि नगरपालिका गोरुसिङ्गेस्थित शमशेर दल गणमा आफैलाई गोली हानेर घाइते भएकी कोपिलालाई अस्पतालले बिहीबार मृत घोषणा गरेको थियो ।

यो घटना र कोपिलाको विगतको छवि भने ठ्याक्कै उल्टो छ । गणमा कार्यरत उनलाई नजिकबाट चिन्नेहरु भने कोपिला निडर र हिम्मतवाली रहेको बताउँछन् । उनी सितिमिती कुनै पनि जिम्मेवारीलाई नाइँ भन्दिनथिइन् । जुनसुकै काममा पनि अग्रसर हुन्थिन् । 

बलियो आत्मविश्वास भएकी कोपिलालाई केले गाल्यो ? आखिर के त्यस्तो विपत्ति आइलागेको थियो उनलाई, जसका कारण आफैले बोकेको राइफल आफैमाथि प्रहार गरिन् ?

यसरी भएको थियो घटना
 

कपिलवस्तुको बुद्धभूमि नगरपालिका गोरुसिङ्गेस्थित नेपाली सेनाको शमसेर दल गणमा बुधबार साँझ गोली चल्यो । एक महिला सिपाहीले डिउटीमा आफैलाई गोली प्रहार गरेकी थिइन्, जसको उपचारको क्रममा मृत्यु भयो । उनी थिइन्, कोपिला राजवंशी । 

गणको सेन्ट्रीमा डिउटीमा खटिएकी सिपाही कोपिला राजवंशीले आफुले बोकेको एम १६ राइफलबाट पेटमा दुई राउण्ड गोली प्रहार गरेकी थिइन् । उनलाई उपचारका लागि रुपन्देही प्रादेशिक अस्पतालमा लगिएको थियो । उपचारमा संलग्न चिकित्सकहरुले उनलाई मृत घोषणा गरेका थिए । 

गणको १३ नम्बर पोस्टमा ड्युटीमा रहेकी कोपिलाको साँझ ६ बजे ड्युटी सकिँदै थियो । दिउँसो २ बजे सुरु भएको ड्युटी उनले सवा ६ मा अर्को सिपाहीलाई बुझाउनुपथ्र्यो । त्यसअघि नै उनले आफूलाई गोली प्रहार गरेकी थिइन् ।

४ वर्षअघि सेनामा प्रवेश 
 

२४ वर्षीया कोपिल झापा गौरादहकी हुन् । ४ वर्षअघि १५ जेठ २०७४ मा उनी नेपाली सेनामा प्रवेश गरेकी थिइन् । 

साहसी स्वभावकी कोपिला गणमा निडरताका कारण परिचित थिइन् । उनी कोरोनाकालमा पनि सेनाको तर्फबाट खुबै खटिएकी थिइन् । अन्य सहकर्मी कोरोनाको त्रासमा हुँदा उनी भने निर्धक्क पूर्वक आफ्नो जिम्मेवारी सम्हाल्थिन् । अग्रपंक्तिमा खटिन्थिइन् । त्यो योगदानका कारण उनका साथीहरु कोपिलालाई ‘कोभिड वारियर’ समेत भन्दथे ।

त्यति मात्र नभई उनले झापामा आफ्नै बलबुतामा घर बनाउन सुरु गरेकी थिइन् । पिलर ठड्याइएको र चाँडै घरको स्वरुप दिने परिवारको योजना थियो, जसलाई साकार कोपिलाले गर्दै थिइन् । 

किन भयो घटना ?

जिल्ला प्रहरी कार्यालय कपिलवस्तुका डीएसपी जेशी शाहले सेनासँगको समन्वयमा घटनाबारे अनुसन्धान भइरहेको पर्दाफासलाई बताए । कोपिलाले आफैंलाई गोली हान्नुको कारणबारे अझै खुलिनसकेको उनको भनाइ छ । 

तर, कोपिलाका नजिकका व्यक्तिहरुका अनुसार उनलाई आर्थिक समस्या थियो । आफूले जिम्मेवारीमा अरुका लागि लिइएको ऋणले गर्दा उनी केही समयदेखि तनावमा थिइन्, जसलाई झेल्न नसक्दा उनले मृत्युको बाटो रोजेको हुनसक्ने गणका उनका साथीहरुको भनाइ छ । 

‘आत्महत्या रोक्न प्रयास गरिरहेका छौं’
 

गत असोजमा महोत्तरीको जलेश्वरस्थित श्री रणभीम गण प्रकौलीमा कार्यरत सैनिक जवानले ड्यूटीमै रहेको बेला आफैंलाई गोली हानेर आत्महत्या गरे । उनी थिए, रामेछापको लिखु गाउँपालिका ५ घर भएका सेना जवान २३ वर्षीय अमिर तामाङ ।

बिहान ३ बजेदेखि ६ बजेको बीचमा ड्यूटीमै रहेका बेला आफैंले बोकेको ५.५ मिनी इन्सास हतियारबाट आफ्नै कन्चटमा गोली हानेका थिए । सेनामा गत वर्ष पनि यस्तै प्रकृतिको घटनामा ५ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । 

यो वर्ष कोपिलाको घटना पहिलो भएको सैनिक प्रवक्ता सहायक रथी नारायण सिल्वालले पर्दाफासलाई जानकारी दिए । आत्महत्या अन्यत्र पनि समस्या भइरहेको र सेनामा पनि चिन्ताको विषय बनेको उनले बताए । 

त्यसैले सेनाले सम्भव भएसम्मका उपाय तथा प्रक्रिया लगाएर आत्महत्या न्यूनीकरणका लागि प्रयास गरिरहेको उनको भनाइ छ । ‘परिवारबाट छुट्टिएर बस्नुपर्दा मानसिकलगायतका समस्या आउन सक्छ । त्यसकारण त्यस्तो समस्या नहोस् भन्नका लागि सिस्टममै शारीरिकसँग मानसिक परीक्षणको पनि व्यवस्था मिलाएका छौं,’ उनले भने । 

साथै, सेनाका अस्पतालहरुमा पनि मानसिक समस्यासम्बन्धी उपचारका लागि वार्डको व्यवस्था र मानिसक रोग विशेषज्ञ तथा मनो परामर्शदाताहरुलाई नियुक्त गरिएको प्रवक्ता सिल्वालले जानकारी दिए । ‘यस्तो उपचारका लागि कतिलाई ट्रेनिङमा पनि खटाइएको छ,’ उनले भने । 

यस्तै, एक्लोपनको मनिटर गर्न बिहानको बेलुकाको सामूहिक सामेली तथा त्यस्तो समस्या देखिए अन्य साथीबाट तत्काल जानकारी लिने गरिएको पनि उनले बताए । ‘सम्भव भएसम्मको उपाय अपनाएर आत्महत्या रोक्न प्रयास गरिरहेका छौं,’ उनले भने ।